▪️ یکی از چالش‌های جدی در نظام پژوهش و آموزش عالی، گرایش بخشی از پژوهشگران به چاپ مقالات در مجلات کم‌اعتبار و بعضاً مشکوک است. این مسئله نه تنها وجهه علمی نویسنده را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد، بلکه در درازمدت کیفیت تولیدات علمی کشور را نیز تضعیف می‌کند.
⛔️ انگیزه‌های پنهان در انتخاب مجلات کم‌کیفیت برای چاپ مقاله
⁉️ اما پرسش اساسی این است: چرا پژوهشگران، چه اعضای هیئت علمی و چه دانشجویان، آگاهانه به چنین مجلاتی روی می‌آورند؟
🔹 یکی از پاسخ‌های مهم به این پرسش به معیارهای امتیازدهی بازمی‌گردد. در بسیاری از دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی، ملاک اصلی برای اعطای امتیاز پژوهشی یا صدور مجوز دفاع، تاریخ سابمیت یا اکسپت مقاله است. به بیان ساده، کافی است پژوهشگر مدرکی از ارسال یا پذیرش مقاله داشته باشد؛ اینکه مجله در آینده در فهرست سیاه قرار بگیرد یا حتی از همان ابتدا کیفیت لازم را نداشته باشد، اغلب در ارزیابی‌ها نادیده گرفته می‌شود.
این وضعیت باعث می‌شود که:
- دانشجو برای اخذ مجوز دفاع، بیش از هر چیز به یک اکسپت سریع نیاز داشته باشد.
- عضو هیئت علمی برای ارتقا یا دریافت امتیاز پژوهشی، صرفاً به زمان ارسال و پذیرش توجه کند.
- مؤسسات چاپ مقاله نیز از این نیاز سوءاستفاده کرده و با معرفی ژورنال‌های ناشناخته یا کم‌اعتبار، چرخه این روند را تقویت می‌کنند.
▪️ در بسیاری از موارد نویسندگان خود نیز حدس می‌زنند که مجله انتخابی در آینده احتمالاً در لیست سیاه قرار خواهد گرفت، اما کسب امتیاز فوری برایشان مهم‌تر از اعتبار بلندمدت است.
✅ حلقه مفقوده: اعتبارسنجی کارشناسی در زمان سابمیت
▫️ آنچه در این چرخه مغفول مانده، یک نظام شفاف برای اعتبارسنجی مجلات در زمان ارسال مقاله است. اگر پژوهشگر بتواند قبل از سابمیت، نظر کارشناسی و مستند دریافت کند و آن را نزد دانشگاه یا موسسه آموزشی خود ارائه دهد، هم از افتادن در دام مجلات کم‌کیفیت پیشگیری می‌شود و هم معیارهای ارزیابی علمی منصفانه‌تر خواهد شد.
▫️ “فهرست نشریات توصیه به احتیاط پایگاه ضریب تاثیر” + “نسخه قابل چاپ گزارش اعتبارسنجی”، تلاشی است در راستای جبران این حلقه مفقوده با بهره گیری از منابع به روز پایگاه ضریب تاثیر، جامعه کاربران پایگاه ضریب تاثیر و همچنین ارزیابی تیم کارشناسی این پایگاه از ژورنال های مورد سوال.
🌐 https://impactfactor.ir/print
▫️ به بیان دیگر، تأکید صرف بر تاریخ سابمیت یا اکسپت بدون توجه به کیفیت و جایگاه مجله، ریشه اصلی گرایش به ژورنال‌های مشکوک است. با ایجاد سازوکارهای اعتبارسنجی و ثبت مستندات در زمان ارسال مقاله، می‌توان این چرخه را شکست و انگیزه پژوهشگران را به سمت انتخاب مجلات معتبر و ارزشمند سوق داد.
📝 انتشار مطالب وبلاگ بدون ذکر منبع آن برخلاف رضایت مولفان می‌باشد
🏷 لینک کوتاه این مطلب: https://blog.impactfactor.ir/?p=68